AYM'den hakaret kabahatine ait 'önödeme' kararı

Yüksek Mahkeme, bu suça ait yasal düzenlemeden evvel açılan soruşturma ve kovuşturmalarda önödeme uygulanmayarak, belgelerin uzlaştırma kapsamında sonuçlandırılacağına dair düzenlemeyi de Anayasa’ya alışılmamış buldu.

Resmi Gazete’de yer alan karara nazaran, birtakım mahkemeler ile CHP, hakaret cürmüne ait kararlar içeren 2024 tarihli 7531 sayılı Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’daki kimi düzenlemelerin iptali için AYM’ye başvurdu.

Hakaret hatasının mağduru muhatap alan sesli, yazılı yahut imajlı bir mesajla işlenmesi hali ile nitelikli hallerinin bir kısmının önödeme kapsamına alındığı anımsatılan müracaatta, kabahatin kolay halinin ve kamu görevlisine karşı işlenmesi halindeki nitelikli halinin önödeme kapsamı dışında bırakılmasının Anayasa’ya alışılmamış olduğu ileri sürüldü.

Yüksek Mahkeme, hakaret hatasının bir kısmının önödeme kapsamı dışında bırakılmasının “benzer hukuksal pozisyonda olan şahıslara farklı muamele” oluşturduğuna kanaat getirerek düzenlemenin iptaline, iptal kararının 9 ay sonra yürürlüğe girmesine karar verdi.

AYM’nin kararında, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 75. hususunda önödemenin düzenlendiği, önödemenin, belli kabahatler istikametinden dava açmayı gerektirir kuşku bulunan fail bakımından yargılama faaliyetinden vazgeçilerek, faile direkt mali yaptırım uygulanması olduğu tabir edildi.

İptali istenen düzenlemenin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı yahut imajlı bir mesajla hakaret hatasını işleyen fail ile direkt huzurda ya da gıyapta hakaret hatasını işleyen fail ortasında önödeme kararlarının uygulanmasında “nesnel ve makul bir temele dayanmaksızın farklılık oluşturduğu” aktarılan kararda, bunun Anayasa’ya ters olduğu bildirildi.

Yasal düzenlemeden evvelki evrakların uzlaştırma kapsamında olması da iptal edildi

Hakaret hatası kapsamında, 7531 sayılı kanundan evvel soruşturma ve kovuşturma kademesine geçilmiş evraklar istikametinden önödeme tarzının uygulanmayarak, uzlaştırma kapsamına alınması da Yüksek Mahkemece Anayasa’ya muhalif bulunarak iptal edildi.

Bir cürüm bakımından önödeme kararlarının uygulanmasının uzlaştırma kararlarının uygulanmasına nazaran failin lehine olduğuna işaret edilen kararda, “Ceza yargılamasında lehe kanunun uygulanması, Anayasa’nın 38. unsurunda düzenlenen cürümde ve cezada yasallık unsuru kapsamında anayasal bir zorunluluktur.” değerlendirmesine yer verildi.

İptali istenen yasal düzenlemede, düzenlemeden evvel soruşturma ve kovuşturma etabına geçilmiş belgelerde önödeme kararlarının uygulanmasına imkan tanınmadığı aktarılan kararda, bu düzenlemenin de “suçta ve cezada yasallık ilkesiyle” bağdaşmadığı belirtildi.